Yaşamdan Kesitler Yazılar

Heterotrof Nedir? Kaça Ayrılır? Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Bağlamında Bir Siyasal Analiz Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen: Heterotrofizmin Toplumsal Yansımaları Siyaset bilimi, gücün, iktidarın, toplumsal yapının ve bireylerin davranışlarının etkileşimini anlamak üzerine kurulu bir alandır. Toplumlar, tarihsel süreçlerde bu güç ilişkilerini çeşitli biçimlerde kurgulamış ve bu kurgular, bireylerin yaşamlarını biçimlendirmiştir. Bugün, modern toplumlarda gördüğümüz toplumsal düzen ve güç ilişkileri, heterotrofizmin (dışarıdan besin alarak yaşamını sürdüren organizmaların biyolojik özelliği) bir yansıması gibi düşünülebilir. Heterotrofik organizmalar, doğada varlıklarını sürdürebilmek için başka organizmalarla beslenirler; bu, yalnızca biyolojik bir olgu değildir. Güç ve beslenme ilişkileri, toplumsal yapılarla paralel bir şekilde biçimlenir. Siyaset, gücün…

Hepsiburada Acun Ilıcalı’nın mı? Öğrenme, Değişim ve Toplumsal Dönüşüm Eğitim, insanın yalnızca bilgi edinme süreci değil, aynı zamanda bir dönüşüm yolculuğudur. Her öğrenme deneyimi, bir anlamda yeni bir pencere açar ve dünyayı algılayışımızı değiştirir. Bir eğitimci olarak şunu söylemek isterim ki, öğrenmek yalnızca okullarda gerçekleşen bir süreç değildir; hayatın her alanında, her an öğreniriz. Bazen duymadığımız bir bilgi, bazen de içsel bir farkındalık, hayatımızı dönüştürebilir. Bugün, “Hepsiburada Acun Ilıcalı’nın mı?” sorusuyla başlayan bir merakla, girişimcilik, öğrenme ve toplumsal etkilerin nasıl iç içe geçtiğini keşfedeceğiz. Öğrenme Teorileri ve Girişimcilik Öğrenme teorileri, insanların nasıl bilgi edindiğini ve öğrendiklerini anlamamıza yardımcı olur. Geleneksel…

“Dobroski” Ne Demek? Rusça’nın Bu Gizemli Sözcüğünün Ardındaki Gerçek Rusça’yı sevenler, öğrenenler ya da sadece sosyal medyada gezerken kulağına çalınan kelimeleri merak edenler için “Dobroski” son zamanlarda sık sık duyuluyor. Ama durun bir dakika — gerçekten Rusça’da “Dobroski” diye bir kelime var mı? Yoksa bu sadece romantize edilmiş, kulağa Doğu Avrupa melodisi gibi gelen bir sahte kelime mi? Gelin, bu meseleyi dürüstçe masaya yatıralım. Gerçekten Rusça’da “Dobroski” Diye Bir Kelime Var mı? Cevap net: Hayır, “Dobroski” gerçek bir Rusça kelime değil. Bu sözcük ne Rusça sözlüklerinde yer alıyor, ne de yerli konuşurlar arasında biliniyor. Ancak bu kelime, “dobro” (добро) kökünden…

Bir Merak Yolculuğu: Müzikte Kapris Nedir? Müziği her dinlediğimde aklımda hep aynı soru döner durur: “Bir besteciyi sıradanlıktan çıkarıp dâhiliğe taşıyan şey nedir?” Bu sorunun peşine düşerken, bir kavram hep karşıma çıkar: kapris. Yalnızca bir teknik terim değil; bestecilerin özgürlük alanı, müzisyenlerin meydan okuması, hatta bazen bir ruh halidir. Müzikte kapris, sanatsal cesaretin ve bireysel ifadenin en özgün örneklerinden biri olarak, yüzyıllardır kulaklarımızda yankılanır. Kaprisin Tanımı ve Tarihsel Kökeni Bir Müzik Teriminden Fazlası Müzikte kapris (caprice ya da capriccio), genellikle teknik olarak zorlayıcı, virtüözite gerektiren ve serbest biçimde yazılmış kısa bir eser anlamına gelir. İtalyanca kökenli capriccio kelimesi, “heves” ya…

Güneş Sütü ile Güneş Kremi Aynı Şey mi? Psikolojinin Işığında Bir Analiz Bir psikolog olarak yazın güneşle kurduğumuz ilişkinin yalnızca fiziksel bir gereklilik değil, aynı zamanda derin bir psikolojik yansıma olduğunu fark etmek ilginçtir. Güneşten korunmak için elimizle uzandığımız o şişe—üzerinde “güneş kremi” ya da “güneş sütü” yazsa da—aslında insanın kendine, bedenine ve görünüşüne karşı tutumunun bir sembolüdür. Ancak bu iki ürün arasındaki farktan çok, bu farkı neden bu kadar önemsediğimiz sorusu, psikolojik açıdan daha derin bir hikâye anlatır. Bilişsel Psikoloji: Güneş Ürünlerinin Algısal Farkı Bilişsel açıdan baktığımızda, “güneş kremi” ve “güneş sütü” ifadeleri beynimizde farklı çağrışımlar yaratır. “Krem” kelimesi…

Güney Yarım Kürede Yaz mı? Mevsimlerin Psikolojisi Üzerine Bir Analiz Bir Psikoloğun Meraklı Girişi: Mevsimler İnsan Ruhunu Nasıl Yönlendirir? Bir psikolog olarak sık sık şunu düşünürüm: Mevsimler yalnızca doğayı mı değiştirir, yoksa insanın iç dünyasını da mı dönüştürür? “Güney yarım kürede yaz mı?” sorusu, ilk bakışta basit bir meteorolojik bilgi gibi görünür. Fakat insan zihni bu tür olgulara asla yalnızca bilgi olarak yaklaşmaz; onlara anlam yükler, duygusal bağlantılar kurar. Çünkü iklim, ışık, sıcaklık… bunların hepsi, ruhun kimyasına dokunan sessiz birer uyarıcıdır. Gerçekten Güneyde Yaz Varken, Bizde Ne Oluyor? Coğrafi olarak evet, Güney Yarım Küre’de Aralık, Ocak ve Şubat ayları yaz…

D Market Kime Aittir? Edebiyatın Gözüyle Bir Mülkiyetin İzi Kelimeler, her zaman gerçekliği anlatmaktan çok daha fazlasını yapar. Birer sembol, birer katman, bazen de siluetten çok daha derin izler bırakır. Anlatılar, yalnızca olayları, kişileri veya toplulukları aktarmakla kalmaz, onları biçimlendirir, dönüştürür ve varlıklarına anlam yükler. İnsanlık, varlığını bu anlatılar aracılığıyla inşa eder. Edebiyat, işte tam da burada devreye girer. Çünkü edebiyat, sadece anlatılanları değil, aynı zamanda anlatmanın kendisini de keşfeder. Bugün, D Market’in kime ait olduğunu sorgularken, belki de bir mülkiyetin ardındaki anlatıyı, karakterleri ve temaları edebiyatın penceresinden incelemeliyiz. Mülkiyet: Edebiyatın Gizemi ve D Market’in Sahibi D Market’in kime ait…

Cilim Ne Demek TDK? Psikolojik Bir Mercekten Bakış İnsan davranışlarını çözümlemeye çalışan bir psikolog olarak, her kelimenin arkasında bir anlamdan çok daha fazlasının gizli olduğunu fark ediyorum. Kelimeler, sadece dilin yapı taşları değil, aynı zamanda düşünce biçimlerini, duygusal durumları ve toplumsal etkileşimleri de şekillendiren güçlü araçlardır. Bu yazıda, gündelik dilde sıkça karşımıza çıkan “cilim” kelimesinin, TDK’ya göre anlamından öte, psikolojik boyutlarını ele alacağız. Cilim, sadece bir örtü ya da bez parçası olarak mı kalır, yoksa insanın iç dünyasında nasıl bir iz bırakır? Bu yazıda, bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektifinden cilimi inceleyeceğiz. Cilim Nedir? TDK’ya Göre Tanımı ve Ötesi Türk…

Kısa cevap: Kapitülasyonlar, 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Barış Antlaşması ile —özellikle Madde 28 uyarınca— tamamen kaldırıldı. Ancak mesele burada bitmiyor; ticaret ve imtiyazlara dair ek düzenlemeler “tamamen” kelimesinin sahada nasıl yaşandığını tartışmalı kıldı. Kapitülasyonlar hangi antlaşma ile tamamen kaldırıldı? “Tamamen”i didik didik edelim “Lozan kaldırdı, konu kapandı” demek kolay. Ama tarih, sloganla değil ayrıntıyla ilerler. Evet, Lozan Barış Antlaşması’nın 28. maddesi açık konuşur: “Yüksek Âkit Tarafların her biri, kendisini ilgilendirdiği ölçüde, Türkiye’de kapitülasyonların her bakımdan tamamen kaldırılmasını kabul eder.” Bu cümle, imtiyazların uluslararası zeminde hukuken bittiği andır. :contentReference[oaicite:0]{index=0} Madde 28’in gücü: Bir rejimin fişini çekmek Lozan yalnızca barış çizmedi;…

Bir Evin Elektrik İhtiyacı İçin Kaç Adet Güneş Paneli? Felsefi Bir Başlangıç: Işığın Ontolojisi Bir evin çatısına kurulan güneş paneli, yalnızca elektriğin değil, varoluşun da sembolüdür. İnsan, doğanın enerjisini yakalamaya çalışırken aslında kendi özünü – kendi varlık nedenini – yeniden inşa eder. Ontolojik olarak bakıldığında, güneş paneli insanın “enerjiye dönüşme arzusunun” bir tezahürüdür. Çünkü insan, karanlıkla savaşmak yerine artık ışığı kendi lehine kullanmayı öğrenmiştir. Bu, Prometheus’un ateşi çalmasından beri süregelen bir aydınlanma serüvenidir. Peki bu serüvenin günümüzdeki somut karşılığı nedir? Basitçe soralım: Bir evin kendi kendine yetmesi, yani “enerjisel özgürlük” kazanması için kaç adet güneş paneli gerekir? Bilginin Doğası: Epistemolojik…